Holifeest

Wat is holi

Het Holifeest – Holi – staat ook wel bekend als het feest van de kleuren. Het Holifeest is een hindoeïstisch feest dat door vrijwel alle hindoes over de hele wereld wordt gevierd, dus niet alleen in India.

Voorjaar

Het festijn vindt jaarlijks plaats in het voorjaar rond maart (Chaitra) en valt samen met de eerste volle maan (Phaaguna Poernima) en duurt tot de dinsdag erna. Deze dinsdag staat bekend als ‘ouderendag’ (Boerhwamangel / Boerhwamangar). Jongeren laten zich dan zegenen door ouderen uit de familie, zoals opa’s en oma’s. In 2017 begint het Holifeest op 12 maart, maar dat is ieder jaar op een andere datum. In Suriname is Holi een nationale feestdag. Overigens staat dit feest ook bekend onder namen als Holi-Phagwa, Phagawa, Phagwa of Phaguaa.

Lentefeest

Velen zien het Holifeest als een lentefeest (Vasant Panchami), overwinningsfeest of Nieuwjaarsfeest. Dit laatste is voor de meesten de belangrijkste reden om het te vieren. Holi staat voor het verdrijven van het kwade om ruimte te maken voor het goede. Maar voor boeren en telers is het ook een moment om de goden te bedanken voor de oogst, aangezien in deze periode in India de oogsttijd plaatsvindt. De winterperiode wordt afgesloten en samen met de natuur wordt gevierd dat de lente is gearriveerd. Dit wordt uitgebreid gedaan met muziek, dansen, zang en heerlijke gerechten. Ook het over elkaar strooien van gekleurd poeder en sprenkelen met gekleurd water (Abier) of parfum (Goellaal) behoren tot de traditionele handelingen tijdens dit festijn.

Brandstapel

Er zijn tevens ceremonies die plaatsvinden. Veertig dagen voorafgaand aan de festiviteiten, heeft een priester (pandit) een stek geplant van een wonderboom (de ricinus-castorolie plant). Hier worden vervolgens tot aan het feest droge takken en ander hout bij gelegd. Dit wordt aan de vooravond van het Holifeest in brand gestoken om al het kwade te verdrijven, maar niet voordat de priester het stekje weer verwijderd heeft uit de stapel hout. Het kwade, Holka (Holika), wordt onder meer gezien als de uitbanning van dwalingen, kwade gedachten en slechte gewoonten. Het verbranden staat bekend onder de naam Holika-Dahan. Men bidt (puja), danst en zingt om de brandstapel heen totdat het vuur geheel gedoofd is. De dag erop smeert men elkaar in met een beetje as uit de verkoolde brandstapel, nadat de pandit een ochtenddienst heeft geleid.

Stip op voorhoofd

Met het as wordt vaak een stip op het voorhoofd gemaakt, aangezien deze as door de hindoegemeenschap als heilig wordt beschouwd. Het staat immers symbool voor het bestrijden van het kwade. Maar naast elkaar insmeren met as, besmeurt men elkaar ook met gekleurd poeder – veelal rood, groen en paars – en met het parfum en reukwater. Deze combinatie staat symbool voor de connectie met de natuur, waar de hindoes zeer mee in verbinding staan. Ook hangen ze een tilak om, een geluksteken. Het volksfeest gaat vervolgens door tot in de late uurtjes, omringd door vrienden en familie. Men wenst elkaar een gelukkig nieuw jaar, Subh Holi, toe.

Feestdagen Hindoeïsme

Naast dit Holifeest zijn er vele andere Hindoe vieringen. We zetten de meeste ervan op een rijtje:

Lohri – Staat voor de koudste dag in de winter.

Makar Sankranti – De zonnegod Makar Sankranti vertrekt weer naar het noorden.

Vasant (Basant) Panchami – De komst van de lente wordt gevierd.

Thai Pusam – Feest tijdens volle maan in januari of februari.

Maharshi Dayanand Saraswati Jayanti – Herdenking van de grondlegger van de Arya Samaj, de hervormingsbeweging van het hindoeïsme.

Maha Shivaratri – Festiviteiten ter ere van de god Shiva.

Chaitra Navrati – Vier maanden durende vastenperiode.

Rama Navami – Viering geboortedag van Rama, de incarnatie van god Vischnu.

Hanuman Jayanti – Viering geboortedag van apengod Hunaman.

Rath Yatra – De heer Kirischna wordt geëerd.

Guru Purnima – Hindoeïstische feestdag bij volle maan.

Nag Pantsjami (I & II) – Slangenfestivals ter ere van de slangengoden.

Raksha Bandhan – Feest voor broers en zussen.

Krischna Janamashtmi – De verjaardag van Krischna wordt gevierd.

Ganesh Chaturthi – Verering van de god Ganesh.

Pitra Paksj – Herdenking van overleden ouders en andere overleden familieleden.

Navrati – Feest van dans en aanbidding.

Dussera / Vijaya Dasami – Viering overwinning van het goede.

Divali – Feest van de duizend lichtjes.

Gita Jayanti – Feestdag waarop de Srimad Bhagavad Gita centraals staat.

Cultuur

Overigens worden niet al deze hiervoor genoemde feestdagen door alle hindoes ter wereld gevierd. Sommige dagen worden alleen in sommige streken gevierd en andere zijn weer afhankelijk van bepaalde geloofsopvattingen binnen het hindoeïsme. Maar zo zie je dat er naast de traditionele ‘westerse’ feestdagen bij iedere cultuur ook totaal andere feestdagen gevierd worden. Mocht je voor een vakantie of andere reden naar het buitenland gaan, verdiep je dan vooraf in de feestdagen en wanneer deze plaatsvinden. Zo kom je goed voorbereid aan in het land van jouw bestemming. Veel feesten kennen hun oorsprong op cultureel gebied of zijn wegens geloofsovertuigingen tot stand gekomen en deze dien je te respecteren. Maar het kan je ook een ongelofelijke ervaring opleveren, zoals dat je bijvoorbeeld aanwezig bent tijdens een viering van het kleurrijke Holifeest!

Deze week staat de website in het teken van het feest van de kleuren! Houd de ParaVisie website in de gaten voor spectaculaire aanbiedingen en acties!