Het spookt in Nederlandse musea
Nederland kent diverse spookkastelen: kastelen of ruïnes van burchten die al eeuwenlang het decor vormen van mysterieuze verhalen over de spoken die er ronddolen. Minder bekend is dat ons land ook een aantal spookmusea kent waarin bezoekers en medewerkers diverse paranormale activiteiten rapporteren. ParaVisie zet vijf van die spookmusea op een rij en vroeg museummedewerkers en de bekende Joost the Ghosthunter uit Terneuzen naar hun bevindingen.

HET SPOOK VAN DE GEVANGENPOORT
Volgens deskundigen is museum de Gevangenpoort het museum met de meeste paranormale activiteit van Nederland. De Gevangenpoort was vanaf ongeveer 1420 tot 1828 de gevangenis van het Hof van Holland waarin personen die een zwaar misdrijf hadden gepleegd terechtkwamen. In 1428 maakte Filips De Goede deze poort tot staatsgevangenis. Keizer Karel V bouwde een groot cellencomplex aan de poort vast en breidde ook het gerechtsgebouw uit. De verdachten werden in de gevangenpoort gehuisvest in afwachting van het proces. Daarbij werd conform middeleeuwse gebruiken marteling toegepast.
 
Soms zaten de gevangenen met vijftien personen in één cel. De gevangenen moesten hier wachten op hun vonnis, dat bestond uit een geldboete of een lijfstraf en in het ergste geval de doodstraf. Opsluiting als straf wordt pas toegepast sinds de 17e eeuw. In de vier eeuwen die de Gevangenpoort als zodanig in gebruik is geweest, hebben er zo’n tienduizend mensen gevangen gezeten. De bekendste gevangene was Cornelis de Witt, die werd veroordeeld zonder enig bewijs van een beraming tot moord op de stadhouder. Enkele uren later werd Cornelis met zijn broer Johan gelyncht door het gepeupel voor de deur van de Gevangenpoort. Dit alles speelde zich af op 20 augustus van het rampjaar 1672.
 
Cornelis de Hooghe
Volgens de overlevering spookt Cornelis de Hooghe in de Gevangenpoort rond nadat hij op deze plek in 1583 wegens hoogverraad werd onthoofd. De Hooghe werd ervan verdacht de kant van de Spanjaarden te hebben gekozen tegen Willem van Oranje en hij zou weleens geheimen kunnen hebben verraden. Genoeg om hem wegens landverraad te veroordelen. Hij werd aan zijn armen opgehangen en op de pijnbank uitgerekt, maar tot een bekentenis kwam het niet. Voordat hij door de beul werd onthoofd, riep hij nog uit dat hij op welke wijze dan ook terug zou komen. Sindsdien dwaalt zijn astrale lichaam rond in de gruwelkamer op de begane grond. Het is niet zichtbaar, maar wel voelbaar aanwezig.
 
De medewerkers van het museum hebben hun eigen ervaringen en belevingen en beamen dat ‘het niet pluis is’ in dit museum. Bij het kleine kantoor ziet het personeel regelmatig iemand lopen. Ook nemen ze daar een man met zwarte mantel en capuchon waar. Verder wordt er een jongen gezien met een mank been, die door het cellencomplex wandelt. Daarnaast is er nog het mysterie van de tiewrap: worden cellen met zo’n bindband op slot gedaan, dan zijn de tiewraps de volgende dag verdwenen en staan de celdeuren open… En is er het mysterie van het bed in de Ridderkamer dat ’s morgens anders ligt dan ’s avonds, waarop het personeel zegt: ‘Er is weer in geslapen vannacht.’ Een aantal jaren terug heeft Joost the Ghosthunter de Gevangenpoort bezocht en daar een film van gemaakt. Tijdens zijn bezoek sprongen er regelmatig lampen stuk. Joost zelf kreeg op verschillende plekken in het museum een zware druk op de borst. En op veel foto’s die hij daar heeft gemaakt, zijn orbs (lichtbollen – red.) te zien. De Gevangenpoort staat aan het Buitenhof 33 in Den Haag.
 
museum_loevestein
 
SPOOK ZONDER HOOFD IN LOEVESTEIN
Kasteel Loevestein ligt op een eenzame plek in een dunbevolkte polder: het Monnikenland, waar Maas en Waal samenstromen. Bij een rondleiding door dit kasteel zal de gids altijd de boekenkist aanwijzen, waarmee de beroemdste ontsnapping uit de vaderlandse geschiedenis werd gepleegd: de ontsnapping van Hugo de Groot. Loevestein is een flink kasteel met zware vierkante torens en schietgaten, met zijn ridderzaal, kruittoren en grachten. Hier vind je op de tweede verdieping de kamer waar Hugo de Groot, de beroemde rechtsgeleerde uit Delft, van 1619 tot 1621 opgesloten heeft gezeten. In die tijd was Loevestein de gevangenis van de Republiek der Verenigde Nederlanden. Hier zaten toen meer voorname lieden gevangen.
 
In kasteel Loevestein spookt de man zonder hoofd. Het moet de geest zijn van Herman de Ruiter, een Bossche veekoopman en geuzenaanvoerder, die tijdens de Tachtigjarige Oorlog op een sluwe manier Loevestein wist in te nemen en enige tijd te bezetten. Hij kwam als franciscaner monnik verkleed met een man of twaalf het slot binnen en vermoordde daar de slotvoogd. Na enige dagen werd Loevestein door de Spanjaarden weer ontzet. De straf van Alva, de Spaanse aanvoerder, was niet mis. De mannen werden met de voeten omhoog gehangen: Herman de Ruiter zou onthoofd worden. Daarvoor had deze echter nog kans gezien op uitgestrooid kruid een lont te werpen. Hierop volgde een explosie waarbij hij omkwam. Zijn hoofd werd door de Spanjaarden op een galg in Den Bosch gezet. Maar als vurig spook bleef de man zonder hoofd in het kasteel achter. Diverse bezoekers van het kasteel hebben zijn schim waargenomen.
 
Joost the Ghosthunter bezocht Loevestein en kreeg te maken met verschillende paranormale activiteiten. Toen hij bij het kasteel kwam, zag hij de schim van Herman bij de poort staan. Filmapparatuur weigerde verschillende keren om onverklaarbare redenen. Vooral in de kamer van Herman de Ruiter kreeg Joost het ijskoud en voelde hij een enorme druk op zijn borst. Ook sloeg een aantal deuren op mysterieuze wijze dicht. Op foto’s zijn weer verschillende lichtbollen en een aantal schimmen te zien. Volgens Joost is Herman nog steeds op zoek naar zijn hoofd, want zonder hoofd voelt zijn ziel zich niet compleet. Loevestein ligt bij het dorp Poederoijen, gemeente Zaltbommel.
 
mueseum_witsenhuis
 
DE DOLENDE WEDUWE IN HET WITSENHUIS
Het Witsenhuis aan het Oosterpark 82 in Amsterdam dankt zijn naam aan schilder, etser, kunstcriticus en fotograaf Willem A. Witsen (1860-1923). Willem Witsen nam het atelier in januari 1891 over van zijn vriend Breitner. Het uitsluitend op schriftelijk verzoek te bezichtigen deel op de eerste verdieping bestaat uit de Witsenkamer en de Verlainekamer. De Verlainekamer is genoemd naar de Franse dichter Paul Verlaine (1844- 1896), naar aanleiding van diens bezoek in 1892. Het huis ontleent zijn bekendheid vooral aan de gastvrijheid die Witsen verleende aan leden van de literaire groep van de Tachtigers. In 1906 kreeg de Witsenkamer zijn huidige vorm. Dat jaar werden er in totaal voor een brandverzekering vijfhonderdveertig objecten getaxeerd, waaronder meubelen, chinees porselein, tapijten en werken van Willem Witsen zelf. Deze objecten zijn nu allemaal nog te zien in het Witsenhuis.
 
De Verlainekamer was de slaapkamer van Willem Witsen, toen Verlaine er kwam logeren om diverse lezingen te geven in Nederland. Naast de twee te bezichtigen kamers worden sinds 1943 de overige vertrekken in het huis volgens de wens van de weduwe Witsen-Schorr bewoond door Nederlandse letterkundigen. Het pand heeft tot op heden al vele schrijvers gehuisvest, waaronder Bert Voeten, Marga Minco, Thomas Roosenboom en Jan Kal. Volgens de beheerster van het Witsenhuis, Paula Ligtvoet, dwaalt de geest van de weduwe nog altijd rond in het herenpand. De weduwe Witsen-Schorr stierf op 13 april 1943, exact twintig jaar nadat haar grote liefde Willem overleed. Jessica Voeten, schrijfster van het Witsenhuis: “Na zijn dood kon Marie geen afscheid van haar grote liefde nemen Al die jaren leefde zij alleen in het grote huis. Toen zij ziek werd, was het de bloemist van om de hoek die haar elke dag wat te eten bracht. Tijdens een van die bezoekjes zei ze: ‘Overmorgen ga ik naar Willem.’ En zo gebeurde het.”
 
Jessica Voeten werd als dochter van dichter Bert Voeten en schrijfster Marga Minco geboren in het Witsenhuis en ze woonde er tot haar veertiende. Onafhankelijk van elkaar – weet ze – hebben bewoners van het huis vreemde dingen beleefd. Zijzelf ook als kind. “Eén, of misschien twee keer voelde ik dat iets me op de trap vasthield bij mijn enkel. Eigenlijk meer een koude hand die langs mijn been streek.” Zo was er ook de ervaring van de naaister, die voor de familie werkte. Zij was ervan overtuigd dat ze door een eveneens onzichtbare hand van de trap was geduwd. De rondwarende weduwe Witsen liet de logerende schrijvers ook niet onberoerd. Zo hoorde schrijfster Anneke Brassinga, die op de tweede verdieping verbleef, boven zich rare geluiden. En soms leek het alsof het huis trilde. Alsof er iemand met een zware, dreunende pas voorbijkwam. “Marie heeft nooit afscheid van Willem willen nemen. En daarom denken wij dat zij nog steeds rondwaart in haar kimono, op zoek naar Willem.”
 
museum_singraven
 
HET NONNENSPOOK VAN SINGRAVEN
Hoe men Singraven ook verbouwde en uitbreidde in de 19e en 20e eeuw, het blijft een spookhuis in het Overijsselse Denekamp. Vroeger was het kasteel een klooster en in het gebouw werd een non levend ingemetseld als bouwoffer om instorten te voorkomen. Maar het is haar geest die daar elke nacht rondwaart en onheil verkondigt aan elke wereldlijke bewoner van het kasteel. Het ‘zwarte huis’ aan de Dinkel zal – zo weet men te vertellen – vroeg of laat weer katholiek worden. In 1878 werd het verhaal van de spokende non weer nieuw leven ingeblazen, toen de kasteelheer Hendrik Roessingh Udink door het omstoten van een petroleumlamp in brand vloog en aan zijn verwondingen overleed.
 
Nog steeds heeft men het over de verbrande Roessingh, die onder een eenzame zerk in een bosje begraven ligt. Het kasteel bleef verlaten achter. Het kreeg in 1890 een nieuwe eigenaar, maar deze en degenen die na hem kwamen kregen tegenslag op tegenslag te verwerken. Omwonenden zien de spokende non soms ’s avonds achter één van de ramen van het kasteel staan. Het is nu een museum met meubels in Lodewijk XV en XVI stijl, schilderijen uit de 17e en 18e eeuw, porselein, zilver en gobelins. Het huis staat aan de Molendijk 37 te Denekamp.
 
museum_paltehuis
 
ONZICHTBARE BEWONERS VAN HET PALTHEHUIS
Historisch museum het Palthehuis in Oldenzaal is ondergebracht in het 17e eeuwse woonhuis van de familie Palthe. Er zijn 18e en 19e eeuwse stijlkamers en een 18e eeuwse apotheek. In het koetshuis bevinden zich een boerenkeuken, een weefkamer en een zaal gewijd aan de Oldenzaalse textielindustrie. Op de bovenverdieping van het museum bevindt zich de ‘Stoel van Huttenkloas’, een middeleeuwse dwangstoel, die in 1775 gebruikt werd bij het verhoor van de roofmoordenaar Huttenkloas. Volgens Joost the Ghosthunter lopen er in het museum meer medewerkers rond dan officieel bekend is. Alle oude spullen van jaren geleden zijn hier te vinden, maar ook nog enkele personen van jaren geleden.
 
Eén ding is een vaststaand feit: diverse mensen voelen het. In dit museum zijn bijzondere krachtvelden aanwezig. Sommige mensen willen om die reden niet meer naar het museum; na een bezoek aan het museum kwamen ze met barstende hoofdpijn thuis. Op foto’s van de Ghosthunter zijn weer diverse lichtbollen rond het museum te zien. Het Palthehuis staat aan de Marktstraat 13 te Oldenzaal. Voor meer informatie: palthehuis.nl Gemeentehuis Niet ver van het Palthehuis ligt het oude gemeentehuis waar het ook flink kan spoken. Het was enige tijd een restaurant en de vrouw van de uitbater kreeg op een bepaalde plek in het restaurant steeds een rotgevoel en knallende pijn in haar hoofd. Zij kon er niet aan wennen en uiteindelijk hebben ze het restaurant maar verkocht.
 
Ook waren er geregeld vreemde geuren waar te nemen, zoals zwavel en rioollucht. Vroeger hebben er kerkers onder in het gemeentehuis gezeten. Waar de vrouw altijd last kreeg, was exact de plek waar één van die kerkers zat. Maar waarom dan juist op die plek? Vroeger nam men het niet zo nauw met veroordelingen. En tja… als je onschuldig werd veroordeeld, ging dit meestal gepaard met woede, kwaadheid en verdriet. Juist deze ervaringen kunnen blijven hangen op zo’n plaats. Wat ook vaak voorkomt is dat zo’n entiteit hierdoor plaatsgebonden is. En dan wordt het een spookplek!
 
In de ParaVisie van Juli 2017 vind je het artikel Vreemde Verborgen Veluwe over mysterieuze verschijnselen die op de Veluwe plaatsvinden.

Tekst: Girbe Buist I Uit ParaVisie Mei 2014


Wil je meer weten over entiteiten of spoken die je parten spelen in jouw omgeving? Raadpleeg eens een van onze mediums via medium bellen of mediumchat