De droom weet waar jij bang voor bent

Dromen over de dood komen veel voor. Ze boezemen vaak angst in, maar is dat wel terecht? En wat betekent het wanneer overleden dierbaren gedurende onze slaap aan ons verschijnen? Welke boodschappen hebben zij dan voor ons? Intrigerende vragen waarop droomdeskundige Jacqueline Voskuil de antwoorden weet! Voor ParaVisie belicht zij het mysterie van droom & dood.

Carl Gustav Jung, de beroemde Zwitserse psychiater, zei het al: spirituele groei of het krijgen van een inzicht volgt vaak op een droom. Zo ook in het geval van Jacqueline Voskuil (47), wier droom over haar ouders het beginpunt vormde van een lange ontdekkingstocht door de mysterieuze werelden van de droom. Ze schreef er twee boeken over en assisteerde talloze cliënten bij de interpretatie van hun dromen. Mooi en dankbaar werk, zeker wanneer het dromen over de dood betreft. Jacqueline: “Ondanks het feit dat deze dromen vaak voorkomen, is er relatief weinig over bekend. Bovendien kunnen ze angstgevoelens bij de dromer oproepen, terwijl dat bijna altijd onnodig is. De dood in een droom staat immers in de meeste gevallen niet voor de lichamelijke dood, maar voor het opnieuw willen of kunnen beginnen.”

 

Kind of sterven

Uit het cliëntendossier van Jacqueline: een vrouw droomt dat ze met haar man haar dochter ophaalt bij opa en oma. Oma adviseert de vrouw snel afscheid te nemen van haar dochter, aangezien deze op sterven ligt. Huilend wordt de vrouw wakker. Jacqueline: “Op het eerste gezicht een afschuwelijke droom natuurlijk. Maar om deze droom op juiste waarde te schatten, moet je weten dat het kind de ontwikkelingsmogelijkheden van de droomster symboliseert en opa en oma ook kunnen staan voor de wijze oude man en vrouw. De oude wijze heeft de wijsheid om het juiste innerlijke pad te kiezen. Het is de wijsheid die in de droomster zélf zit. Alleen, er zijn twee wijzen. Eén van mannelijke daadkracht en één van vrouwelijke verzorging. Met andere woorden: de droomster twijfelt of ze naar haar vrouwelijke of naar haar mannelijke wijsheid moet luisteren. De droom probeert haar aan te sporen gedachten als ‘Het wordt toch nooit wat’ of ‘Wie zit er op mijn mening te wachten’ los te laten.

Door haar mannelijke daadkracht, ook vertegenwoordigd door haar man in de droom, vrij spel te geven. Het begin is er, dat zegt de gedroomde naderende dood van haar kind. Een heel mooie droom eigenlijk, alleen verpakt in vreselijke beelden.” Dat laatste geldt ook voor een andere droom die Jacqueline in dit verband graag voor ons duidt. Een vrouw vertelt: ‘Ik werd wakker in een kamer. Het leek wel de kamer van een patholoog. Mijn hart was er slecht aan toe en dat werd mij fataal. Ik kreeg een lieve vrouw als begeleidster. Zij zei me dat het niet erg was om dood te zijn.

Maar ik kon mijn kinderen niet meer zien! Ik bleef maar huilen. Bovendien werd mij gezegd dat ik nog twee jaar zou krijgen en dat het daarna over zou zijn. Gelukkig werd ik toen wakker, helemaal in paniek en ontroostbaar.’ Ook nu kan Jacqueline zich de angst van de droomster goed indenken. Nog twee jaar te leven? Haar kinderen niet meer zien? Gelukkig gaat de droomuitleg een heel andere kant op...

 

Goed van hart

Jacqueline: “Ze wordt wakker in een vervelende kamer. De kamer staat voor een deel van haarzelf. Is er misschien iets heel vervelends gebeurd in haar leven dat ze nog niet heeft verwerkt? Of kan het zijn dat ze iets moet doen qua innerlijke ontwikkeling, maar dat ze dat moeilijk of vervelend vindt? Het is te zien aan het hart. Doet ze wel iets met hart en ziel? Of durft ze dit misschien niet? Het feit dat haar dood wordt voorspeld, betekent in dit geval loslaten. Ook het huilen staat daarvoor. Er komt een begeleidster, ze is aardig. Met andere woorden: het is de droomster haar Schaduw of blinde vlek. De vrouw heeft niet in de gaten dat ze een goed mens is. Goed van hart! Maar waarom kan ze dan haar kinderen niet zien? Ook nu staat het kind voor ontwikkelingsmogelijkheden. In dit geval kan het twee dingen betekenen: óf ze heeft haar ontwikkelingsmogelijkheden niet nodig aangezien ze al zo veel weet, óf ze kan er niet bij omdat ze er nog niet aan toe is om zich te ontwikkelen. In dit geval moet ze de moed hebben om door te gaan met ontwikkelen. Juist omdat ze hierdoor een completer mens wordt.

Opeens hoort ze in de droom een stem die zegt: ‘Je krijgt nog twee jaar en daarna is het over.’ Als je weet dat veel, zo niet alles, wat je ziet of hoort in de droom met jezelf te maken heeft, dan weet je nu dat het de droomster is die zichzelf toespreekt. De stem zegt twee jaar. Jaar is tijd. Twee betekent dualiteit. Dus: aan de ene kant heeft ze de moed om door te gaan en los te laten, maar aan de andere kant vindt ze het heel moeilijk. Ze mag zichzelf de tijd geven om na te denken wat ze zou willen met haar gave of werk, haarzelf en haar gezin.” Angstige dromen kruisen niet voor niets ons pad. Het schrikeffect beoogt ons wakker te schudden. Ons onbewuste zelf hoopt zo dat de boodschap bij zijn of haar bewuste wederhelft beter beklijft. Jacqueline verwoordt het zo: “De droom weet precies waar jij bang voor bent en waar je qua ontwikkeling niet doorheen wilt.”

 

‘Ik zal je altijd haten’

Zelf heeft Jacqueline veel gedroomd over de dood, maar óók over overledenen. Van laatstgenoemde dromen bestaan twee categorieën: verwerkingsdromen en ontmoetingsdromen. Een verwerkingsdroom komt meestal voorbij als er nog maar kort geleden iemand uit onze naaste omgeving is weggevallen, alhoewel er voldoende uitzonderingen zijn. Rouwen gaat immers met vallen en opstaan en kan ook jaren later ineens, al dan niet bewust, weer op de voorgrond treden. Vaak is de dromer verbaasd over de aanwezigheid van de overledene in de droom: ‘Maar je bent toch dood?’ Of de dromer is intens blij de overledene te zien, omhelst hem of haar en beschrijft het gevoel van gemis.

Wanneer de dromer wakker wordt, kan er sprake zijn van totale ontgoocheling. Het was maar een droom! Jacqueline geeft een voorbeeld van een droom uit de andere categorie, een ontmoetingsdroom: “Een overleden kind verschijnt in de droom van haar moeder en deelt mee: ‘Ik heb het koud.’ Het kind wil de droomster zo duidelijk maken dat zij weet dat haar moeder geen innerlijke warmte meer voelt. Dat het verlies van haar dochter het hart van de moeder verkild heeft. Een andere, minder makkelijk te interpreteren scène betreft de droom van een man die met zijn moeder een heel slechte band heeft gehad. Na haar sterven verschijnt ze in een droom aan hem met de mededeling: ‘Ik zal je altijd haten.’ Akelig. Zo lijkt het althans. Maar als je weet dat de door de moeder uitgesproken zin symbolentaal betreft, wordt alles anders. Wanneer de overledene ‘ik’ zegt, dan bedoelt hij of zij niet zichzelf.

Het gaat altijd om de dromer zelf. In dit geval betekent ‘Ik haat je’ dat de dromer het heel moeilijk vindt dat zijn relatie met zijn moeder zo stroef was. Hij haat zichzelf misschien wel om zijn rationele, emotieloze afscheid van haar. Nu is het zo dat overledenen over het algemeen heel goed weten waar de pijnpunten liggen bij de dromer. De moeder in dit voorbeeld wil helpen, ook al was haar band met haar zoon zo slecht. Ze wil hem aangeven dat rouwen sowieso belangrijk is. Het woordje ‘altijd’ verwijst naar het feit dat rouwen tijd kost. Dat de man in kwestie zichzelf tijd moet gunnen in deze. Misschien weet de moeder dat het voor de dromer een hele tijd zal kosten voordat alles – hun moeizame relatie en haar dood – bij de man volledig verwerkt is.”

 

'Wat doe ik hier'

Het mag uit het voorgaande duidelijk zijn dat in dromen vaak met symbolen gewerkt en in symbolentaal gesproken wordt. Waarom eigenlijk? Maakt het dat niet onnodig ingewikkeld? Jacqueline: “Dromen spreken een universele tijd en cultuur overstijgende taal. Ik vermoed dat de overledene niet anders kan dan in dergelijke dromentaal spreken. Komt nog eens bij dat het letterlijk overbrengen van bepaalde boodschappen voor de dromer te confronterend kan zijn. Of te omslachtig. Een voorbeeld: een overledene schreeuwt de dromer toe: ‘Wat doe ik hier?’ Dat gaat dus wederom over de dromer zelf. Blijkbaar heeft deze geen idee wat met het leven te doen. Nu is het zo dat wanneer er in dromen geschreeuwd wordt, dit veelal als boodschap heeft: ga met je talent aan de slag!

De betekenis is nu duidelijk: de overledene drukt de dromer met enige urgentie op het hart zijn talenten en/of passies uit te leven. Op een mooie, compacte manier overgebracht, toch? Ander voorbeeld. Is het symbolische beeld van een overleden vader die met afgehakte handen in een armoedige kamer staat niet treffender dan de letterlijke boodschap die er achter dit beeld schuilt: ‘Ik zie dat je geen innerlijke kracht hebt en dat doe je jezelf aan, mijn dochter. Je hebt wel passie, maar ik weet niet welke passie. Misschien duurt het ook nog een tijdje voordat je daar zelf achter komt. Ik zie wel dat er haast geboden is.’ Stel je voor dat de dromer in dit geval wakker wordt, met de woorden van haar vader nog nagalmend in haar hoofd.

Zou ze dan niet gaan denken dat haar vader haar kan zien? Hij impliceert dat immers wel. Zou hij haar dan ook zien tijdens het douchen? En wat als hij had gezegd: ‘Ik voel dat je verdrietig bent.’ Zou hij het dan ook voelen als ze opgewonden is? Je moet er niet aan denken, nog vervelender dan het schokkende beeld van de man zonder handen. Een beeld dat altijd, begrepen of niet, terzijde geschoven kan worden.”

 

Zonder hoofd

Droomuitleg is geen sinecure. Dat hangt aan de ene kant samen met de schier oneindige variatie in gebruikte symboliek, aan de andere kant is het persoonlijke karakter van de gemiddelde droom daar debet aan. Zo staat de spin voor angst, maar om welke angst het gaat is individueel bepaald en afhankelijk van de dromer. Belangrijk is bovenal dat de universele taal van de droom begrepen wordt. Verschijnt een overledene in de droom zonder hoofd? Waarschijnlijk is er bij de dromer sprake van een strijd tussen het bewuste en het onbewuste. Maar een leek kan het als volgt interpreteren en angstig worden: ‘Mijn vader verscheen zonder hoofd aan me. Hij is tijdens zijn leven enkele malen opgenomen geweest in een psychiatrisch ziekenhuis.

Hij ‘verloor’ zijn hoofd. Staat mij nu hetzelfde te wachten?’ Jacqueline: “Daarom is droomuitleg door een expert zo belangrijk. Zelf ben ik al twintig jaar bezig met droomduiding. Ik besteedde er ieder vrij uurtje aan. Het veld is breed en gaat van psychologie en filosofie tot geloof en alchemie.” Juist omdat de droom in beelden spreekt, is ieder element in potentie van groot belang. Bijvoorbeeld de plaats van handeling. Staat de overledene in de droom in het licht? Dan gaat het om het licht in jezelf. Staat hij of zij in een wei met groen gras? Je bent innerlijk nog ‘groen’. Volgens Jacqueline is het voor nabestaanden mogelijk om actief contact te zoeken met een overleden dierbare tijdens het dromen. Maar uiteindelijk is het de overledene zelf die beslist al dan niet te verschijnen. Dit zal alleen gebeuren als je er als nabestaande psychisch aan toe bent.

Het kan ook zijn dat het wegkijken van een gestorvene betekent dat hij of zij vindt dat de dromer niet het goede pad bewandelt. Jacqueline: “Een achttienjarige vrouw vertelt me over haar droom waarin haar moeder haar weigert te zien. Ze voelt zelf aan dat haar moeder haar zo duidelijk wil maken dat ze het niet eens is met het door haar gekozen pad. Gelukkig heeft ze het gedrag van haar moeder juist geïnterpreteerd en begint ze weer wat te eten. Anders was ze kort daarna aan anorexia nervosa overleden.”

Leer meer over droomuitleg.

 

Manshoge spinnen

Tot slot een persoonlijke noot. Jacqueline: “Je kunt het zo gek niet bedenken of ik heb het wel gedroomd. Maar mijn allerbelangrijkste dromen zijn die van vlak voordat ik mijn moeder zou gaan schrijven. We hadden elkaar al vijftien jaar niet gezien of gesproken. Ik droomde al vaker over spinnen, maar nu had ik een doos in mijn handen waarvan het deksel een beetje openging. Er kwamen tientallen van die heel grote zwarte spinnen uit. Ik gilde het uit! De week daarop had ik een droom waarin manshoge spinnen voorkwamen. Toen wist ik dat ik iets moést doen.

Ondertussen had mijn moeder ook nare dromen voor de kiezen gehad. We besloten elkaar te schrijven. Een half jaar later ontmoetten wij elkaar. Het was een prachtige dag en het was gelijk goed. Diezelfde nacht droomde ik over een mooi wit licht. Driekwart jaar later waren mijn vader en ik en mijn broer en zus ook weer bij elkaar. En dat allemaal dankzij de droom! Maar waarom nu die spinnen in plaats van bijvoorbeeld een strenge leerkracht of een overdonderende politieagent? Om eerlijk te zijn, ik zou niet onder de indruk zijn geweest van die laatste droombeelden. Maar van spinnen wél. Vooral van die grote zwarte!” Moraal van het verhaal: dromen hebben niets met logica te maken en zijn bedoeld om jou als dromer te helpen. Ook overledenen verschijnen om die reden. Schrik daarom maar niet. Ze bedoelen het goed.

 

Verder op ParaVisie

• Wil jij in contact komen met een spirituele coach? Kijk nu welke coaches online zijn op de spirituele hulplijn van ParaVisie.
• Elke week leggen onze mediums kaarten. Bekijk nu onze wekelijkse leggingen op deze pagina over kaartleggen. 
• Benieuwd naar jouw horoscoop? Bekijk de daghoroscoop en begin de dag goed.