Het geheim van een gezond en gelukkig leven

Artikel uit 30 jaar ParaVisie

Jarenlang worstelde Crispijn Hartzema met zijn voedingspatroon. Nooit zat hij echt lekker in zijn vel en mede vanwege zijn lengte, Crispijn is twee meter lang, bleef hij maar eten. Het gevolg: overgewicht, futloosheid en een gevoel van chagrijn. Totdat hij een verborgen factor ontdekte… Hormonen! Op basis van zijn ontdekkingen stelde hij niet alleen zijn eigen dieet samen, maar veranderde hij ook zijn levensstijl. Nu coacht hij mensen die hetzelfde willen. Wil jij ook een gezond en gelukkig leven? Dit artikel biedt je de belangrijkste handvatten!

Gezond eten lijkt de laatste jaren uit te groeien tot een nieuwe religie. En alhoewel bewustwording omtrent dit thema meer dan welkom is, blijken sommigen er in door te slaan. Daar is zelfs al een naam voor: orthorexia nervosa. Mensen die aan deze psychische aandoening lijden, hebben zo’n overdreven hang naar gezond voedsel dat ze uiteindelijk bijna niets meer durven te eten. Waardoor zij sterk vermageren en – paradoxaal genoeg – zelfs ziek worden. Natuurlijk is het ontwikkelen van een gezonde levensstijl belangrijk. Maar juist omdat het om ons welzijn gaat, dient zoiets met beleid en verstand te gebeuren. In ieder geval niet dogmatisch. Wat voor de één werkt, kan voor de ander nadelig uitpakken. Toch zijn er voldoende handvatten om een algemeen beeld te schetsen. Begrippen als rauw en biologisch staan daarbij centraal.

In zijn boek Het Hormoon Geheim beschrijft Crispijn Hartzema een driestappenplan dat je moeten leiden naar een gezond en gelukkig leven. Alle stappen hebben impact op onze hormonen, dat zijn chemische stoffen geproduceerd door hormoonklieren die veel van onze lichaamsprocessen aansturen. Voorbeelden van hormonen zijn: testosteron, insuline, adrenaline, cortisol en oestrogeen. Een beetje kort door de bocht misschien, maar hormonen zijn de baas in ons lichaam. Raken ze in onbalans, dan merken we dat, in negatief opzicht, snel genoeg. Een wetenschap waar diëten en lifestyle-adviezen lange tijd onvoldoende rekening mee hebben gehouden. Heel belangrijk dus dat we onze acties met betrekking tot gezondheid vanaf nu in dienst stellen van onze hormoonhuishouding! Tot dat besef kwam Crispijn terwijl hij bezig was een cursus samen te stellen: “Opeens zag ik de verbanden tussen chakra’s, voeding, meditatie, yoga en healing en herkende ik in de hormoonklieren de alles verbindende factor. Het grootste geheim is misschien wel dat de belangrijkste hormoonklieren zich op vrijwel exact dezelfde plekken bevinden als de hoofdchakra’s. En dat deze met elkaar in verbinding lijken te staan.” Daarmee kunnen de hormoonklieren gezien worden als brug naar of poort tot het energetische aspect van de mens. Beïnvloeding ervan heeft daarom zo’n diepgaand, transformerend effect. Waarbij zaken als natuurlijke schoonheid en moeiteloos afvallen aangename neveneffecten zijn, terwijl het primaire gevolg bewustzijnsverruiming is.

De eerste stap in het programma van Crispijn is het identifi ceren van hormoonverstoorders en het vermijden daarvan. Stap twee is het detoxen, het verwijderen van de in het lichaam aanwezige hormoonverstoorders. De derde stap is het doen van hormoonbalancerende oefeningen en het aanleren van nieuwe gewoontes. Genoemde stappen maken onderdeel uit van een niet-chronologische, integrale aanpak die je leven behoorlijk op z’n kop kan zetten. Belangrijk is echter dat je het in je hoofd niet te groot maakt. Vele kleine stapjes maken uiteindelijk een grote stap. Je doelen moeten reëel zijn, wil je niet snel ontmoedigd raken. Stel ze wel en visualiseer daarbij hoe je eruitziet, wat je doet en hoe je in je vel zit als je ze eenmaal gehaald hebt. Kortom: voel je NU al gezond!

Suiker, vetten & zout
Welke voeding mag wel en welke niet? Een overzicht van boosdoeners en advies hoe ze te ontlopen: • Geraffi neerde suikers, zoals witte suiker. Inclusief alle producten waar dit in verwerkt is, denk aan brood, rijst, aardappelen en pasta. Tips: gezonde broodvervangers zijn bijvoorbeeld rijstcrackers, kiembrood, havermout klaargemaakt in water of notenmelk en rauw brood. Natuurlijke zoetmakers zijn: biologische honing, dadels en kokospalmsuiker. Kijk bij de recepten op pagina 36 voor een zoete, gezonde snack!
• Ranzige vetten en oliën, verhitte vetten en (meervoudige) verzadigde vetten. Laatstgenoemden komen vooral voor in dierlijke producten als vlees, melk, boter, kaas en ijs. Tips: voorbeelden van gezonde onverzadigde vetten: olijfolie, avocado’s, olijven, ongebrande noten & zaden en vette vis. Kokosolie is weliswaar verzadigd vet, maar toch erg gezond. Het beste kun je bakken, braden en zelfs frituren in kokosvet. Gebruik olijfolie vooral bij sladressings.
• Tafelzout is bewerkt en daarom ongezond. Tip: gebruik onbewerkt zout dat op een natuurlijke manier gewonnen is, zoals zeezout en roze Himalaya zout.
• Algemeen advies: eet minder vlees (word het liefst vegetarisch) en consumeer minder melkproducten. Tip: heerlijke zuivelvervangers: hennepmelk, amandelmelk en cashewnotenkaas.

Stress
Laat stimulerende middelen als suiker, koffi e, alcohol en sigaretten staan. Antistresskruiden zijn: valeriaan, passiebloem, lijnzaadolie, avena sativa, citroenmelisse, kamille en St. Janskruid. Minder slechte keuzes als je toch wilt ’zondigen’: biologische zwarte koffi e, American Spirit sigaretten en rode wijn. En als het nieuws je van slag maakt: kijk het niet!

Yoga & meditatie
Er zijn zeven hoofdchakra’s die rechtstreeks in verbinding staan met ons hormoonsysteem. Om elke hormoonklier goed te laten functioneren, is het van groot belang de chakra’s in balans te brengen. Dat kan via yoga en meditatie.
• Crispijn raadt Kundalini yoga aan. Op de tweede plaats komt Ashtanga yoga. Het beoefenen van beide vormen is naar zijn mening het best wat je op yogagebied voor je hormoonhuishouding kunt doen.
• Crispijn is voorstander van Transcendente Meditatie en Mindfulness. Een aan te bevelen basisoefening is deze: ga ergens zitten waar je niet gestoord wordt. Neem een gemakkelijke houding aan, met je hoofd vrij en recht boven je schouders. Doe je ogen dicht, kom even tot jezelf door een paar keer rustig en diep in en uit te ademen. Het enige dat je vervolgens doet, is het oordeelloos observeren van je gedachten. Doe dit ongeveer vijftien tot twintig minuten per dag, of elke keer als je hoofd ‘vol’ is.

Rauwe voeding
Je bloed zorgt ervoor dat afvalstoffen uit je lichaam verdwijnen. Maar wanneer het te dik is, lukt dat minder goed. Door rauwe, natuurlijke producten te nuttigen, verdunnen we ons bloed. Rauw voedsel is : alle groenten, bessen, noten, zaden, ontkiemde bonen en granen, kruiden en zeewieren die rauw gegeten kunnen worden. Rauw betekent in deze context dat het om voeding gaat die niet boven lichaamstemperatuur verwarmd is geweest. Rauwe, biologische voeding geeft ons meer levensenergie. Fysieke en mentale blokkades verdwijnen daardoor makkelijker. Belangrijk is dat we dagelijks een balans vinden tussen drie voedingscategorieën, te weten: natuurlijke suikers (vooral zoet fruit), plantaardige vetten (zoals kokosvet, avocado’s, olijven, noten en zaden) en bladgroen (kruiden, sla, zeewier en dergelijke). Trouwens: genoeg (bron)water drinken helpt enorm bij het ontgiften. Begin daarom de dag met veel water, bijvoorbeeld een halve tot hele liter

Pesticides, weekmiddelen & E-nummers
Onze voeding is onze voeding niet meer. Door allerhande toevoegingen is het ongezonder geworden. • Pesticides op en in bespoten groenten, fruit, noten, granen et cetera. Tips: vervang je normale groenten en fruit door biologische en lokale producten. Eet zo laag mogelijk in de voedselketen. Met andere woorden: zo groen mogelijk.
• Weekmakers uit plastic die lekken in voeding en water. Tip: begin met het zoveel mogelijk vermijden van eten en drinken uit plastic verpakkingen en blik. Drink bronwater uit glazen fl essen. • Geur-, kleur- en smaakstoff en, smaakversterkers, conserveringsmiddelen en andere E-nummers.

Medicijnen & producten
Aan de basis van een goede hormoonbalans staat het zo min mogelijk opnemen van hormoonverstoorders. Enkele van de meest voorkomende non-food triggers en tips om deze te vermijden:
• Medicijnen, inclusief de anticonceptiepil en cholestrol - medicatie. Tips: gebruik als anticonceptie het koperspiraal. Honderd procent hormoonvrij en net zo veilig. Onveiliger, maar wel helemaal natuurlijk: het volgen van je eigen cyclus. Je kunt hierbij gebruikmaken van een zogenaamde LadyComp, een planningscomputer die aangeeft wanneer je (on)vruchtbaar bent.
• Bepaalde producten met daarin xeno-oestrogenen, zoals make-up, zeep, wasmiddel, tandpasta, (nieuwe) kleding et cetera. Tips: was nieuwe kleding eerst voordat je het aantrekt. Vermijd antibacteriële zepen, was- en reinigingsmiddelen en poets je tanden zonder fluoride (poedertandpasta uit de natuurwinkel is een goed alternatief). Cosmetica met toegevoegde geur is af te raden.

Ademhaling
Diepe ademhaling reinigt het lichaam, verhoogt je energie en voedt je met prana (levenskracht). Een bekende, makkelijke en krachtige ademhalingsoefening is deze:
• Adem door je neus in vier seconden
• Houd je adem zestien seconden in
• Adem uit door je mond in acht seconden.

Superfoods
Superfoods is een verzamelterm voor eetbare planten, vruchten, zaden en noten die rijk zijn aan essentiële voedingsstoffen. Enkele van de meest bekende: goji bessen, (rauwe) cacao, maca, producten van bijen, aloë vera, hennepzaad en kokosproducten. Superfoods zijn makkelijk in je dieet in te voegen door ze te verwerken in smoothies (zie recepten hieronder) en raw snacks.

Recepten
Gezonde snack chocolate fudge ½ kop amandelen ½ kop dadelpasta (5-6 medjool dadels met een beetje water) ½ kop cacao poeder ¼ kop kokosvet 1/8 kop gesmolten cacaoboter (au bain Marie) 1 theelepel gepeld hennepzaad 1 theelepel cacao nibs 1 vanille stengel met zaadjes Snufj e roze Himalaya zout Bereiding:
• Maal de amandelen in een keukenmachine klein en zet ze apart • Maal de dadels met wat water tot een pasta
• Voeg de resterende ingrediënten toe (behalve de amandelen) • Voeg de amandelen toe en mix kort
• Giet het geheel in een (bak)vorm
• Garneer met cacao nibs
• Laat het geheel een paar uur in de koelkast staan.

Pranasmoothie Basic
3 sinaasappels
1 banaan
2 á 3 handen spinazie
Snufje Himalaya zout
Eventueel vers citroensap
Bronwater naar wens

Tekst: Niels Brummelman – ParaVisie november 2014